Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

шаруашылық шарты

  • 1 шаруашылық шарты

    Казахско-русский экономический словарь > шаруашылық шарты

  • 2 шаруашылық есеп шарты

    Казахско-русский экономический словарь > шаруашылық есеп шарты

  • 3 договор хозяйственный

    Русско-казахский экономический словарь > договор хозяйственный

  • 4 хозрасчетный договор

    Русско-казахский экономический словарь > хозрасчетный договор

  • 5 лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > лизингілік операциялар

  • 6 Лизинговые операции

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    В лизинговой сделке участвуют:

    Лизингілік мәмілеге:

    - лизингодатель;

    - лизинг беруші;

    - лизингополучатель;

    - лизинг алушы;

    - продавец предмета лизинга.

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    - точное описание предмета лизинга;

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - порядок расчетов (график платежей);

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    Лизингополучатель обязуется:

    Лизинг алушы:

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    - по форме;

    - нысаны бойынша;

    - по типу;

    - тұрпаты бойынша;

    - по виду.

    - түрі бойынша.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с авансом;

    - аванспен төлеу;

    - методом минимальных платежей.

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    Русско-казахский экономический словарь > Лизинговые операции

  • 7 Лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Лизингілік операциялар

  • 8 несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты

  • 9 Принципы кредитования

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    - срочность;

    - мерзімділік;

    - возвратность;

    - қайтарымдылық;

    - платность.

    - ақылы.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    - поручительство;

    - кепілгерлік;

    - гарантия;

    - кепілдік;

    - залог;

    - кепіл;

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    Существует две формы залога:

    Кепілдің екі нысаны бар:

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    - "солидность" заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің "салиқалылығы", ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - "способность" заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге "қабілеттілігі";

    - "доходы", при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - "кірісі", мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - "цель" использования кредитных ресурсов;

    - несие ресурстарының пайдаланылу "мақсаты";

    - "сумма" кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - несие "сомасы", бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - "погашение", этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - "өтеу", бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - "обеспечение" кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    - несиенің "қамтамасыз етілуі", яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Русско-казахский экономический словарь > Принципы кредитования

  • 10 Несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты

  • 11 Коммерциялық банкінің актив операциялары

    Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

    Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

    Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

    Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

    - кредиттік (несиелік) операциялар;

    - кредитные (ссудные);

    - инвестициялық операциялар;

    - инвестиционные;

    - кепілдікті операциялар;

    - гарантийные;

    - комиссиялық операциялар;

    - комиссионные;

    - бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

    - операции с ценными бумагами.

    По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

    Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

    Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

    - қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

    - по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

    - пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

    - по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

    - қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

    - по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

    - қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

    - по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

    - қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

    - по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

    - өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

    - по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

    Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

    При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

    Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

    Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

    - құрылтай құжаттары;

    - учредительные документы;

    - несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

    - бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

    - несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

    - контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

    - бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

    - бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

    - басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

    - кредитные договоры с другими банками;

    - кепіл немесе кепілгерлік шарты;

    - договор залога или поручительства;

    - несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

    - срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

    - несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

    - заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

    Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

    Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

    Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

    Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

    Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

    Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

    - теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

    - ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

    клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

    осуществлением расчетов и платежей клиента;

    клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

    получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

    қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

    выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

    Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

    Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

    Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

    Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

    Банкілер:

    Банк имеет право выступать в качестве:

    - бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

    - инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

    - инвестициялық кеңесші;

    - инвестиционного консультанта;

    - инвестициялық компания;

    - инвестиционной компании;

    - инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

    - инвестиционного фонда.

    Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

    К операциям с ценными бумагами относятся:

    - қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

    - операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

    - векселдермен жасалатын операциялар;

    - операции с векселями;

    - есептеу және қайта есептеу операциялары;

    - учетные и переучетные операции;

    вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

    операции по протесту векселей;

    - вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

    - операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

    - вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

    - операции по выдаче вексельных поручений;

    - вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

    - операции по хранению векселей;

    - вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

    - операции по продаже векселей на аукционе.

    Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

    Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

    В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

    - белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

    - управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

    - трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

    - управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

    - акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

    - предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

    - өсиет бойынша қамқоршылар болу;

    - выступление в качестве попечителей по завещанию;

    - жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

    - передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

    - бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

    - платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

    - зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

    - управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

    Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

    Операции с иностранной валютой включают:

    - шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

    - операции купли-продажи иностранной валюты;

    - ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

    - оплату и выставление денежных аккредитивов;

    - шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

    - покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

    - пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

    - выпуск и обслуживание пластиковых карт;

    - халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

    - осуществление международных расчетов.

    Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

    Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

    Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

    Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

    Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

    Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

    Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

    Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

    Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

    Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

    Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

    Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

    Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

    Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

    Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

    Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің актив операциялары

  • 12 Активные операции коммерческого банка

    Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

    Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

    Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

    Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

    - кредитные (ссудные);

    - кредиттік (несиелік) операциялар;

    - инвестиционные;

    - инвестициялық операциялар;

    - гарантийные;

    - кепілдікті операциялар;

    - комиссионные;

    - комиссиялық операциялар;

    - операции с ценными бумагами.

    - бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

    По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

    Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

    Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

    - по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

    - қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

    - по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

    - пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

    - по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

    - қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

    - по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

    - қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

    - по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

    - қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

    - по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

    - өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

    При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

    Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

    Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

    Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

    - учредительные документы;

    - құрылтай құжаттары;

    - бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

    - несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

    - контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

    - несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

    - бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

    - бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

    - кредитные договоры с другими банками;

    - басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

    - договор залога или поручительства;

    - кепіл немесе кепілгерлік шарты;

    - срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

    - несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

    - заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

    - несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

    Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

    Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

    Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

    Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

    Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

    Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

    - ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

    - теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

    осуществлением расчетов и платежей клиента;

    клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

    получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

    клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

    выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

    қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

    Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

    Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

    Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

    Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

    Банк имеет право выступать в качестве:

    Банкілер:

    - инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

    - бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

    - инвестиционного консультанта;

    - инвестициялық кеңесші;

    - инвестиционной компании;

    - инвестициялық компания;

    - инвестиционного фонда.

    - инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

    К операциям с ценными бумагами относятся:

    Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

    - операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

    - қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

    - операции с векселями;

    - векселдермен жасалатын операциялар;

    - учетные и переучетные операции;

    - есептеу және қайта есептеу операциялары;

    операции по протесту векселей;

    вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

    - операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

    - вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

    - операции по выдаче вексельных поручений;

    - вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

    - операции по хранению векселей;

    - вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

    - операции по продаже векселей на аукционе.

    - вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

    Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

    В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

    Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

    - управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

    - белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

    - управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

    - трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

    - предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

    - акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

    - выступление в качестве попечителей по завещанию;

    - өсиет бойынша қамқоршылар болу;

    - передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

    - жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

    - платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

    - бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

    - управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

    - зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

    Операции с иностранной валютой включают:

    Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

    - операции купли-продажи иностранной валюты;

    - шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

    - оплату и выставление денежных аккредитивов;

    - ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

    - покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

    - шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

    - выпуск и обслуживание пластиковых карт;

    - пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

    - осуществление международных расчетов.

    - халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

    Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

    Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

    Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

    Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

    Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

    Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

    Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

    Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

    Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

    Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

    Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

    Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

    Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

    Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на "закрытом" рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

    Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін "жабық" нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

    Русско-казахский экономический словарь > Активные операции коммерческого банка

  • 13 Коммерциялық банкінің актив операциялары

    Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

    Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

    Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

    Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

    - кредиттік (несиелік) операциялар;

    - кредитные (ссудные);

    - инвестициялық операциялар;

    - инвестиционные;

    - кепілдікті операциялар;

    - гарантийные;

    - комиссиялық операциялар;

    - комиссионные;

    - бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

    - операции с ценными бумагами.

    По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

    Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

    Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

    - қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

    - по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

    - пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

    - по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

    - қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

    - по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

    - қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

    - по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

    - қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

    - по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

    - өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

    - по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

    Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

    При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

    Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

    Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

    - құрылтай құжаттары;

    - учредительные документы;

    - несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

    - бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

    - несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

    - контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

    - бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

    - бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

    - басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

    - кредитные договоры с другими банками;

    - кепіл немесе кепілгерлік шарты;

    - договор залога или поручительства;

    - несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

    - срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

    - несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

    - заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

    Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

    Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

    Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

    Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

    Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

    Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

    - теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

    - ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

    клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

    осуществлением расчетов и платежей клиента;

    клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

    получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

    қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

    выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

    Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

    Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

    Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

    Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

    Банкілер:

    Банк имеет право выступать в качестве:

    - бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

    - инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

    - инвестициялық кеңесші;

    - инвестиционного консультанта;

    - инвестициялық компания;

    - инвестиционной компании;

    - инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

    - инвестиционного фонда.

    Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

    К операциям с ценными бумагами относятся:

    - қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

    - операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

    - векселдермен жасалатын операциялар;

    - операции с векселями;

    - есептеу және қайта есептеу операциялары;

    - учетные и переучетные операции;

    вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

    операции по протесту векселей;

    - вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

    - операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

    - вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

    - операции по выдаче вексельных поручений;

    - вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

    - операции по хранению векселей;

    - вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

    - операции по продаже векселей на аукционе.

    Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

    Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

    В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

    - белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

    - управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

    - трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

    - управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

    - акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

    - предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

    - өсиет бойынша қамқоршылар болу;

    - выступление в качестве попечителей по завещанию;

    - жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

    - передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

    - бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

    - платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

    - зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

    - управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

    Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

    Операции с иностранной валютой включают:

    - шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

    - операции купли-продажи иностранной валюты;

    - ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

    - оплату и выставление денежных аккредитивов;

    - шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

    - покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

    - пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

    - выпуск и обслуживание пластиковых карт;

    - халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

    - осуществление международных расчетов.

    Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

    Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

    Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

    Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

    Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

    Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

    Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

    Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

    Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

    Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

    Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

    Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

    Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

    Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

    Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің актив операциялары

  • 14 Кредиттің мәні мен атқарымы

    Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:

    Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:

    - бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;

    - аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;

    - уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;

    - передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;

    - қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.

    - замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.

    Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:

    Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:

    - ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;

    - формирование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;

    - использование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - бақылау атқарымы.

    - контрольная функция.

    Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?

    Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?

    Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.

    При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.

    Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.

    Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.

    Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.

    Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.

    Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.

    Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.

    Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.

    Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.

    Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:

    Наиболее распространенная классификация кредитов:

    - нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);

    - по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);

    - мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);

    - по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);

    - қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).

    - по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).

    Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?

    Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:

    Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:

    - несиенің таралу аясы;

    - сферу распространения кредита;

    - несиенің берілу мақсаты;

    - цель предоставления кредита;

    - несиенің қамтамасыз етілуі.

    - обеспечение кредита.

    Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.

    По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.

    Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:

    По целевому признаку кредиты бывают:

    - қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;

    - финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;

    - коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;

    - коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;

    - тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;

    - товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;

    - инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;

    - инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;

    - салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;

    - налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.

    - бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;

    - бланковые, т.е. без обеспечения;

    - қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.

    - обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.

    Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.

    Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.

    Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.

    Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.

    Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?

    Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?

    Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.

    Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.

    Казахско-русский экономический словарь > Кредиттің мәні мен атқарымы

  • 15 Сущность и функции кредита

    Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:

    Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:

    - аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;

    - бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;

    - передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;

    - уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;

    - замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.

    - қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.

    Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:

    Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:

    - формирование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;

    - использование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;

    - контрольная функция.

    - бақылау атқарымы.

    Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?

    Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?

    При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.

    Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.

    Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.

    Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.

    Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.

    Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.

    Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.

    Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.

    Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.

    Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.

    Наиболее распространенная классификация кредитов:

    Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:

    - по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);

    - нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);

    - по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);

    - мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);

    - по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).

    - қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).

    Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?

    Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:

    Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:

    - сферу распространения кредита;

    - несиенің таралу аясы;

    - цель предоставления кредита;

    - несиенің берілу мақсаты;

    - обеспечение кредита.

    - несиенің қамтамасыз етілуі.

    По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.

    Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.

    По целевому признаку кредиты бывают:

    Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:

    - финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;

    - қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;

    - коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;

    - коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;

    - товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;

    - тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;

    - инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;

    - инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;

    - налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.

    - салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;

    - бланковые, т.е. без обеспечения;

    - бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;

    - обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.

    - қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.

    Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.

    Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.

    Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.

    Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.

    Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?

    Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?

    Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.

    Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.

    Русско-казахский экономический словарь > Сущность и функции кредита

  • 16 Кредиттің мәні мен атқарымы

    Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:

    Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:

    - бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;

    - аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;

    - уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;

    - передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;

    - қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.

    - замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.

    Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:

    Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:

    - ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;

    - формирование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;

    - использование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - бақылау атқарымы.

    - контрольная функция.

    Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?

    Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?

    Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.

    При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.

    Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.

    Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.

    Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.

    Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.

    Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.

    Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.

    Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.

    Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.

    Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:

    Наиболее распространенная классификация кредитов:

    - нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);

    - по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);

    - мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);

    - по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);

    - қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).

    - по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).

    Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?

    Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:

    Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:

    - несиенің таралу аясы;

    - сферу распространения кредита;

    - несиенің берілу мақсаты;

    - цель предоставления кредита;

    - несиенің қамтамасыз етілуі.

    - обеспечение кредита.

    Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.

    По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.

    Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:

    По целевому признаку кредиты бывают:

    - қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;

    - финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;

    - коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;

    - коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;

    - тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;

    - товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;

    - инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;

    - инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;

    - салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;

    - налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.

    - бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;

    - бланковые, т.е. без обеспечения;

    - қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.

    - обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.

    Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.

    Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.

    Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.

    Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.

    Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?

    Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?

    Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.

    Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Кредиттің мәні мен атқарымы

  • 17 Банк инновациялары

    Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.

    Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.

    Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.

    Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.

    Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.

    Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт:

    - жеке-дара;

    - единичный;

    - көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.

    - массовый.

    Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.

    Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.

    Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.

    Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.

    Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.

    Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.

    Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.

    Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт может быть в форме:

    - мүлік;

    - имущества;

    - мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.

    - имущественного права.

    Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.

    Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.

    Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.

    Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.

    Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:

    Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:

    - ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;

    - формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;

    - қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;

    - методы планирования финансовых показателей;

    - әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;

    - методология составления финансовых планов разных видов;

    - қаржы талдауының тәсілдері;

    - приемы финансового анализа;

    - банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;

    - формы организации финансовой работы в банке;

    - капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.

    - интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.

    Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:

    Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:

    - шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;

    - вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;

    - инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;

    - обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);

    - инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.

    - является основой механизма анализа и планирования инновации.

    На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?

    Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:

    Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:

    - қаржы нарығын зерттеу;

    - исследование финансового рынка;

    - нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;

    - исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;

    - банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;

    - исследование продолжительности жизни банковской инновации;

    - банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);

    - разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);

    - баға саясаты;

    - политику цен;

    - жарнама;

    - рекламу;

    - банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;

    - мероприятия по продвижению банковской инновации;

    - банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;

    - организацию продажи (сбыта) банковской инновации;

    - банк инновациясын қайта тарату (диффузия).

    - диффузию банковской инновации.

    Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:

    Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:

    - жаңа банк өнімін әзірлеу;

    - разработка нового банковского продукта;

    - нарыққа шығу;

    - выход на рынок;

    - нарықтың дамуы;

    - развитие рынка;

    - нарықтың тұрақтануы;

    - стабилизация рынка;

    - нарықтың өрлеуі;

    - уменьшение рынка;

    - нарықтың азаюы;

    - подъем рынка;

    - нарықтың құлдырауы.

    - падение рынка.

    Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.

    Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.

    Своп:

    Своп подразделяется на:

    - валюталық;

    - валютный;

    - пайыздық;

    - процентный;

    - валюталық-пайыздық;

    - валютно-процентный;

    - нөл купондық своп болып бөлінеді.

    - своп с нулевым купоном.

    Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.

    Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).

    Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.

    Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.

    Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.

    Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.

    Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.

    Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.

    НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.

    Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.

    Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.

    Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.

    В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?

    Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.

    Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.

    Казахско-русский экономический словарь > Банк инновациялары

  • 18 Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу

    Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.

    Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.

    Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?

    В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?

    Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:

    Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:

    - шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;

    - несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;

    - шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.

    - при отсутствии операций по счету в течение года.

    Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:

    Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:

    - шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;

    - при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;

    - кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.

    - по решению органа, создавшего предприятия.

    Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?

    Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?

    Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.

    При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.

    Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?

    Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?

    Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.

    При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.

    Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.

    Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.

    Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:

    По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:

    - ақшалай қаражатты сақтау;

    - хранение денежных средств;

    - ол бойынша табысты төлеу;

    - выплаты по ним доходов;

    - осы соманы талап ету бойынша қайтару;

    - возвращение данных сумм по требованию;

    - салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.

    - выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.

    Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:

    Вклад может быть внесен клиентом:

    - белгілі бір мерзімге;

    - на определенный срок;

    - табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;

    - с правом досрочного получения под меньший процент дохода;

    - кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.

    - для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.

    Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.

    Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.

    Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.

    Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.

    Казахско-русский экономический словарь > Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу

  • 19 Қаржылық несие

    Несиені негізінен банкілер береді. Несиені бос ақшалай қаражаты бар шаруашылық жүргізуші субъектілер де беруі мүмкін. Оларға мыналар жатады:

    Кредит в основном выдают банки. Кредиты могут предоставляться и хозяйствующими субъектами, имеющими свободные денежные средства. К ним относятся:

    - инвестициялық қорлар;

    - инвестиционные фонды;

    - траст-компаниялар;

    - траст-компании;

    - қаржы компаниялары.

    - финансовые компании.

    Несие алу үшін қарызгер несиегерге мынадай құжаттар береді:

    Для получения кредита заемщик предоставляет кредитору следующие документы:

    - өтінім;

    - заявку;

    - құрылтай құжаттарының нотариус растаған көшірмелері (құрылтай шарты, жарғы, тіркелу туралы куәлік);

    - заверенные нотариусом копии учредительных документов (учредительный договор, устав, свидетельство о регистрации);

    - нотариус растаған карточка (түпнұсқа) мен қойылған қолдардың, мөрдің үлгілері;

    - заверенную нотариусом карточку (оригинал) с образцами подписей, печати;

    - нотариус растаған соңғы есеп берілген күнгі теңгерім;

    - баланс на последнюю отчетную дату, заверенный нотариусом;

    - аудиторлық тексеру актісі;

    - акт аудиторской проверки;

    - салық инспекциясынан анықтама.

    - справка из налоговой инспекции.

    Несие үшін төленетін ақы қысқа мерзімді несие бойынша ақша нарығында және ұзақ мерзімді несие бойынша капитал нарығында қалыптасқан мөлшерлемелер бойынша алынады.

    Плата за кредит взимается по ставкам, сложившимся на денежном рынке по краткосрочным кредитам и на рынке капитала по долгосрочным кредитам.

    Пайыздық мөлшерлеме әдетте қарызгермен келісе отырып шарттық мөлшерлеме ретінде айқындалады және несие шартында белгіленген кезеңге белгіленеді. Банк пайыздарды алудың мынадай әдістерін қолдана алады. Пайыз:

    Процентные ставки обычно определяются банком как договорные по соглашению с заемщиком и устанавливаются на период, обусловленный кредитным договором. Банк может применять следующие методы взимания процентов. Процент удерживается:

    - пайыз несие берілген сәтте;

    - в момент предоставления кредита;

    - несие өтелген сәтте;

    - в момент погашения кредита;

    - бүкіл несие мерзімінің бойына біркелкі жарна түрінде ұсталады.

    - равномерными взносами на протяжении всего срока кредита.

    Қарызгерге несие беру нысандары алуан түрлі болуы мүмкін. Несие берудің неғұрлым жиі кездесетін түрлері мыналар:

    Формы предоставления кредита заемщику различны. Наиболее часто встречающиеся виды кредитования следующие:

    - мерзімді несие;

    - срочный кредит;

    - контокорренттік несие;

    - контокоррентный кредит;

    - онколдық несие;

    - онкольный кредит;

    - ломбардтық несие;

    - ломбардный кредит;

    - синдикатталған несие;

    - синдицированный кредит;

    - ипотекалық несие.

    - ипотечный кредит.

    Мерзімді несие – несиенің жай нысаны. Банк қарызгердің есеп айырысу шотына несие сомасын аударады. Мерзімі өткеннен кейін несие өтеледі, яғни қарызгер өзінің есеп айырысу шотынан банкіге тиісті ақша сомасын аударады.

    Срочный кредит – это обычная форма кредита. Банк перечисляет на расчетный счет заемщика сумму кредита. По истечении срока кредит погашается, т.е. заемщик перечисляет со своего расчетного счета банку соответствующую сумму денег.

    Контокоррент – банкінің өз клиентімен жасалатын барлық операциясы есепке алынатын бірыңғай шот. Контокоррентте, бір жағынан, банк несиесі және клиенттің тапсыруымен шоттан төленетін барлық төлемдер көрсетіледі, екінші жағынан, клиенттен ақшалай түсім, салым, несиені қайтару, т.б. түрінде түскен қаражат көрсетіледі. Контокоррент – несие шотының ағымдағы шотпен ұштасуы және оның дебеттік немесе кредиттік сальдосы болуы мүмкін.

    Контокоррент – единый счет, на котором учитывается все операции банка с клиентом. На контокорренте отражаются, с одной стороны, кредит банка и все платежи со счета по поручению клиента, а с другой – средства, поступающие в банк от клиентов в виде выручки, вкладов, возврата кредита и др. Контокоррент представляет собой сочетание ссудного счета с текущим и может иметь дебетовое или кредитовое сальдо.

    Онколдық несие – қысқа мерзімді несие, ол алғашқы талап ету бойынша өтеледі, әдетте, бағалы қағаздар және тауарлар кепілдігімен беріледі.

    Онкольный кредит – краткосрочный кредит, который погашается по первому требованию и, как правило, выдается под обеспечение ценными бумагами и товарами.

    Ол жылжымайтын мүлік кепілімен берілетін несие. Ипотекалық несие ірі күрделі шығындарды жабу үшін алынады. Әсіресе ол жаңа құрылысты несиелендіру кезінде тиімді пайдаланылады. Бұл орайда құрылыс объектісі кепіл заты болып табылады. Несиенің бұл түрі жылжымайтын мүлікті сатып алу үшін де алынады.

    Это кредит под залог недвижимости. Ипотечный кредит берется для покрытия крупных капитальных затрат. Особенно эффективно используется он при кредитовании нового строительства. При этом объект строительства является предметом залога. Этот вид кредита берется и для покупки недвижимости.

    Ломбардтық несие — уәкілетті органның коммерциялық банкілерге мемлекеттік бағалы қағаздар кепілімен беретін несие түрі.

    Ломбардный кредит — это вид финансового кредита, который предоставляется уполномоченным органом коммерческим банкам под залог государственных ценных бумаг.

    Синдикатталған несие — екі және одан көп несиегерлер, яғни банк синдикаты бір қарызгерге беретін несие. Мұндай несиені беру үшін банкілер өздерінің уақытша бос қаражатын уақытша біріктіреді.

    Синдицированный кредит — это кредит, предоставляемый двумя и более кредиторами, т.е. банковским синдикатом, одному заемщику. Для предоставления такого кредита банки временно объединяют свои временно свободные денежные средства.

    Казахско-русский экономический словарь > Қаржылық несие

  • 20 договор контрактации

    контрактация шарты (ауыл шаруашылық өнімін өндіруші өзі өсірген ( өндірген) өнімді дайындаушыға - осындай өнімді қайта өңдеу немесе сату үшін сатып алатын тұлғаға беруге міндеттенетін шарт)

    Русско-казахский экономический словарь > договор контрактации

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»